วิธีการเล่น พิณ

วิธีจับพิณ
           *ผู้ดีดพิณสามารถนั่งหรื่อยืนดีดก็ได้ ท่านั่งควรวางตัวพิณไว้ขาขวาหรือขาซ้ายที่ถนัด สามารถนั่งได้หลายแบบ
             เช่น นั่งขัดสมาธิ นั่งพับเพียบ ตามแต่ผู้ที่ดีดถนัด การกำมือซ้ายที่ คอพิณ ควรกำอย่างหลวม เพื่อสามารถเคลื่อนย้ายนิ้ว
             ไปตามคอพิณได้สะดวก โดยใช้หัวแม่มือซ้ายซ้ายดังรูปครับ

การวางนิ้ว
     *การวางนิ้วบนคอพิณ ผู้ดีดควรใช้นิ้วชิ้ในขั้นหรือช่องคอพิณ ที่ 1 - 2 นิ้วกลางขั้นที่ 3 นิ้วนาง ขั้นที่ 4 หรือใช้นิ้วก้อยก็ได้ครับ

     วิธีดีดพิณ
 1. ผู้ดีดสามารถนั่งดีดหรือยืนดีดก็ได้ ท่านั่งควรวางตัวพิณไว้บนขาขวา ( ถ้าถนัดซ้ายก็วางไว้ขาซ้าย )
 2. งอข้อศอกขวาเล็กน้อยแขนขวาวางบนขอบตัวพิณ มือขวาที่ใช้ดีด จับปิ๊กด้วยนิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้ หรือแล้วแต่ ( บางคนใช้นิ้วกลางแทนนิ้วชี้ )
 3. เอียงคอพิณให้ทำมุมประมาร 30 - 70 องศา ครับ
 4. ฝึกใช้ข้อมือเคลื่อนไหวจับปิ๊กดีดสายเปล่า สาย 1 - 2 - 3 ขึ้นลง สลับกันไปมา จากช้าแล้วค่อยๆ เร็วขึ้นจนเกิดความคล่องตัวครับ
 5. เมื่อมือซ้ายทำหน้าที่เคลื่อนย้ายไปตามตำแหน่งคอพิณ โดยใช้หัวแม่มือวางบนคอพิณ นิ้วชี้ - นิ้วกลาง - นิ้วนาง - นิ้วก้อย กดปลายนิ้วลงบนสายพิณ
    การกดสายควรกดเบาๆ เหนือขั้นเสียงเล็กน้อยเพื่อเสียงที่ออกมาจะไม่เพียน
 6. การดีดสายให้เสียงรัวหรือ กรอเสียง คือการดีด ขึ้นลงสลับกันโดยใช้ข้อมือสบัดให้เร็วที่สุด ( เคราะหนึ่งจังหวะให้ดีดสลับขึ้นลง 8 ครั้ง )คือจังหวะยกหรือตก ครับ
 7. ตำแหน่งที่ดีดสายควรดีดสายบริเวณรูเสียง เพื่อให้เสียงกังวาน
 8. การจับปิ๊กใช้นิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้จับ บางคนถนัดใช้นิ้วกลางแทนนิ้วชี้ก็ได้ ไม่ควรจับปิ๊กแน่นหรือเบาเกินไป เพื่อไม่ให้ป๊กหลุดมือขณะดีดครับ

 การจับปิ๊ก
9. การดีดพิณตามโน๊ตเพลงใช้วิธีการอ่านแบบเดียวกับโน๊ตโปงลาง คือ
โน๊ตพิณ จังหวะ ดีด  1     2     3      4
                                ขึ้น   ลง   ขึ้น    ลง
                                ม       ม     ม      ม    สาย 1 สายเปล่า
   *การดีดพิณ พอสรุปได้ว่า ดีดขึ้นจังหวะที่ 1 และ 3 ดีดลงจังหวะที่ 2 และ 4 การดีดเสียงให้ชัดเจนให้ใช้ปลายนิ้วกดให้ชิดด้านซ้ายขั้นพิณให้แน่น
    จึงดีดสายบริเวณรูเสียง เสียงที่ได้จะชัดเจน

     การฝึกดีดพิณเบื้องต้น
     *ฝึกดีดสายเปล่าสายที่ 1 เสียง มี บรรทัด 1 ( ขึ้น ลง ชึ้น ลง ) บรรทัดที่ 2 ( - ขึ้น -  ขึ้น ) บรรทัดที่ 3 ( - ลง - ลง ) บรรทัดที่ 4 ( ขึ้น ลง - - )
     เครื่องหมาย( - ) ไม่ต้องดีด แต่ให้นับ หนึ่งจังหวะ หรือเคราะหนึ่งครั้ง ครับ
การฝึกดีดสายเปล่า
 ม ม ม ม
1 2 3 4
 ม ม ม ม
 1 2 3 4
 ม ม ม ม
 1 2 3 4
 ม ม ม ม
1 2 3 4
 ม ม ม ม
 1 2 3 4
 ม ม ม ม
 1 2 3 4
 ม ม ม ม
 1 2 3 4
 ม ม ม ม
 1 2 3 4
 ม - ม -
 1 - 3 -
 ม - ม
 1 - 3 -
 ม - ม -
 1 - 3 -
 ม - ม -
 1 - 3 -
 ม - ม -
 1 - 3 -
 ม - ม -
 1 - 3 -
 ม - ม -
 1 - 3 -
 ม - ม -
 1 - 3 -
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 - ม - ม
 - 2 - 4
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
 ม ม - -
 1 2 - -
* เมื่อฝึกดีดสายเปล่าทั้ง 3 สาย ตามโน๊ตจนคล่องแล้วค่อยฝึกดีดสลับสาย 1และ 2 ดั้งนี้
ฝึกดีดสลับสาย
  ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
 ลง - ลง
 - ล - ม
* ข้อสังเกต คือ การดีดตามโน๊ตสาย 1 และ 2 จะดีดลง
     การดีดสลับขึ้นลง 3 ตัวโน๊ต
  *เป็นการดีดสลับสายเปล่า 1 ( เสียง มี ) และสายเปล่าเส้น 2 ( เสียง ลา )
      เมื่อฝึกจนคล่องแล้วผู้ฝึกสามารถใชกับโน๊ตอื่นๆ ได้ และอย่าลืมเคาะจังหวะที่ 4 ของห้อง
การดีดสลับขึ้ลง 3 ตัวโน๊ต
 - ลง  ขึ้น  ลง
 -  ม    ล    ม 
 - ลง ขึ้น ลง
 -  ม    ล   ม
 - ลง ขึ้น ลง
 -  ม   ล    ม 
 - ลง ขึ้น ลง
 -  ม   ล    ม
 - ลง ขึ้น ลง
 - ม    ล    ม 
 - ลง ขี้น ลง
 - ม    ล   ม
 - ลง ขึ้น ลง
 - ม   ล     ม
 - ลง ขึ้น ลง 
 - ม    ล    ม
*ลองนำไปฝึกดูนะครับ มาซ่อยกันสืบสานดนตรีพื้นบ้านอีสานไว้ เป็นมูลมังเก่าแต่ปู่ย่าตายายเด้อครับ...

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น